Stepan Bandera

Dr Stepan Andrijowytsch Bandera (urkàinisch Степан Андрійович Бандера, wìss. Trànslitteràzioon Stepan Andrijovyč Bandera; * 1. Janner 1909 z’ Staryj Uhryniw, Gàlizia, Eeschtriich-Ungàrn; † 15. Oktoower 1959 z’ Mìncha) ìsch a nàzionàlistischer ukràinischer Politiker un Pàrtisàn gsìì. Ar ìsch Ààfiahrer gsìì vum rachtsextreema, terroristischa Flììgel vu dr OUN, dr OUN-B.

Ànna 1934 ìsch dr Bandera ìn Poola waaga dr Ärmordung vum polnischa Ìnnaminìschter Bronisław Pieracki verurtailt worra, àwwer ìsch noh-n-em Ààfàng vum Zwaita Waltkriag fräigloo worra. Ar hàt àm Ààfàng mìt dr diitscha Wehrmàcht gschàfft, un siina OUN-B-Miliza hann noh-n-em Iimàrsch vu dr Wehrmàcht ìn Lemberg tailwiis dr Polizäigwàlt ìwwernumma. Sa hann mààsgaawend züa da Pogroma geega d’ jìddischa Beväälkerung biitrajt un hann unter àndrem Verhàftunga un Màssa-n-ärschiassunga fìr d’ Nàzis vorberaita.

Wu àndra Mìtglììder vu dr OUN a unàbhangiger Schtààt hann wälla grìnda, hàt sìch dr Bandera verwaigert, d’ Ärkläärung ruckgàngig z’ màcha. Àlso hàt’na d’ Gestapo vu Jüüli 1941 bis ìm Septamber 1944 ìm KZ Sàcksahüüsa-n-àls Eehrahäftlìng — dàs haisst mìt bassera Hàftbedìngunga — ìnhàftiart. Ìn dr gliicha Zitt sìnn zàhlriicha vu siina Ààhanger verhàfta un ìn Konzentràzioonslààger verschläppt odd’r sogààr vu dr SS àbgschossa worra. Noh-n-em Zwaita Waltkriag ìsch dr Bandera z’ruck ìns Diitschlànd gflìchta un ìsch ìn dr Sowjetunioon ìn Àbwaasahait zem Tood verurtailt worra. Ar ìsch ànna 1959 ìn Mìncha vu’ma KGB-Àgant umbrocht worra.

Um Bandera ìsch bis hìtt a Pärsoonavereehrung betrììwa worra. Màncka Histooriker sààga, àss dia Vereehrung a Àrt vu Fàschìschmus ìsch. Àm 20. Janner 2010 ìsch dr Stepan Bandera dur a Ààlàss vum ukràinischa Schtààtspresidant Wiktor Janukowytsch àls „Häld vu dr Ukràina“ üssgschproocha worra.^[1]

1. ↑ Указ Президента України від 20.01.2010 року № 46/2010 «Про присвоєння С.Бандері звання Герой України». Archiviert vom Original am 8. Juli 2023; abgruefen am 15. November 2023 (ukrainisch).